“The Beasts”, de explosie in de haven van Beiroet verteld door een overlevende

"Les Bestioles", uitgebracht op 22 augustus door Elyzad, schetst de dagen na de explosie in de haven van Beiroet op 4 augustus 2020, via de innerlijke monoloog van een fictieve overlevende. Deze tweede roman van de Libanese Hala Moughanie, die schittert door zijn gevoel voor ritme, heeft het Beiroetse dagblad "L'Orient-Le Jour" enthousiast gemaakt.
Vijf jaar na de explosie in de haven van Beiroet eisen de Libanezen nog steeds gerechtigheid voor de 253 doden die vielen bij een van de grootste niet-nucleaire explosies in de moderne geschiedenis, veroorzaakt door de brand van tonnen ammoniumnitraat die achteloos in een hangar waren opgeslagen. Ook gerechtigheid voor alle overlevenden, waaronder 6500 gewonden. Het is precies een fictieve gewonde die de Libanese Hala Moughanie vertolkt in Les Bugs, "een roman die niets heelt, niet troost, maar de tragedie recht in de ogen kijkt: die van een volk dat zijn pijn onderdrukt en van een land dat, doordat het vernietigd is, niet meer weet of het nog leeft", vat L'Orient-Le Jour samen .
Hala Moughanie, auteur van verschillende toneelstukken en een debuutroman, Il faut venir (verschenen in 2023, Éditions Project'îles, 2023), schetst een venijnig portret van een zwaar getroffen Libanon in deze tweede roman, die op 22 augustus verscheen bij Éditions Elyzad, een uitgeverij gespecialiseerd in Franstalige literatuur van auteurs uit Zuid-Afrikaanse landen. Via de fijnzinnige innerlijke monoloog van de verteller "biedt de schrijver een reflectie op de toestand van de gedesillusioneerde overlevende, niet dood, maar ook niet echt levend."
Het begint allemaal op 4 augustus 2020, wanneer de verteller zich realiseert dat hij een oogletsel heeft opgelopen te midden van de chaos in de stad. Wanhopig en gedesoriënteerd probeert deze kleine winkelier uit een arbeiderswijk, volledig verwoest door de havenexplosie, te begrijpen wat er is gebeurd en hoe hij in zijn levensonderhoud kan voorzien nu zijn winkel is verwoest. Dwalend door de stad verweeft dit ambivalente personage zijn gedachten over het hedendaagse Beiroet (van corruptie tot sociale ongelijkheid, inclusief discriminatie van Syriërs) met zijn herinneringen aan de burgeroorlog (1975-1990) , waarin hij de wapens opnam.
"Wat deze tekst zo aangrijpend maakt, is dat hij geen mededogen wil opwekken. De dood is noch heldhaftig noch opofferend: hij is banaal, gereduceerd tot nalatigheid, aldus de toespraak van de toenmalige premier", aldus Hassan Diab , die L'Orient-Le Jour citeert, waarin een fragment wordt aangehaald:
"Zelfs niet uitgeput door haat, alleen uitgeput door fouten. Haat is niet goed, maar er is tenminste een gevoel en een gevoel, het is een spoor van menselijkheid."
Hala Moughanie toont een groot meesterschap in mondelinge overdenking van de gevolgen van geweld en trauma voor een heel volk. "Door de trauma's die elk lineair verhaal moeilijk maken, te overlappen, plaatst de verteller deze collectieve catastrofe in de bloedige continuïteit van de recente geschiedenis van het land", aldus L'Orient-Le Jour. "De burgeroorlog, de Syrische bezetting, de aanslagen en moorden, de oorlog van 2006 [tegen Israël] , de pandemie; maar ook deze naamloze oorlogen van economische ineenstorting, devaluatie, onzekerheid, tekorten en minachting voor leiders..."
De 45-jarige schrijver biedt via fictie een catharsis, ‘een harde maar noodzakelijke tekst’, als een veer in de wond.